Niet elk dier ziet hetzelfde. Kunstmatige verlichting kan van invloed zijn op het welzijn, de gezondheid en voortplanting van dieren.
LED lampen en vee
Om te kunnen zien en om natuurlijk gedrag te kunnen vertonen hebben jongvee en volwassen koeien of geiten voldoende verlichting nodig. Een verlichtingssterkte vanaf ongeveer 130 lux is hiervoor voldoende. Daarnaast hebben de dieren een dagelijkse donkerperiode (<5 lux) nodig van ten minste 6 uren om hun biologische klok te resetten.
Volgens het IKB Nederland (Integrale Keten Beheersing) moet vanaf 1 januari 2024 kunstverlichting met een tijdschakelaar geregeld worden en 8 uur aaneengesloten branden, ter ondersteuning van het dag- en nachtritme.
Beter Leven Keurmerk heeft de vereisten aan varkensstallen aangescherpt. Met ingang van 1 januari 2025 moeten varkensstallen voldoen aan de vereiste dat het daglicht doorlatend oppervlak in muren en daken tenminste 2% van het vloeroppervlak moet zijn.
De ontwikkeling van jongvee wordt gestimuleerd door daglicht. Kalveren en pinken hebben baat bij een daglengte van ca. 16 uren. De vruchtbaarheid van koeien wordt eveneens gestimuleerd door een daglicht lengte van ca. 16 uren.
De melkproductie van koeien en geiten kan met zo’n 8 á 9 procent worden verhoogd door de daglichtperiode buiten de zomermaanden met lamplicht te verlengen tot 16 uren licht (en 8 uren donker). Hiervoor is een verlichtingssterkte nodig van minimaal 200 lux, gemeten op dierniveau (dat wil zeggen op ooghoogte dieren).
Werklicht in de stal
Tijdens reguliere werkzaamheden in de stal is behoefte aan een verlichtingssterkte van ten minste 80 lux. Bij secuur werk of wanneer veel in de (donkere) avonduren wordt gewerkt, is een hogere verlichtingssterktes tot ca. 250 lux gewenst zoals bijvoorbeeld bij de melkrobot.
Aan de bovenstaand beschreven lichtbehoeften van boer en koe wordt voldaan door tijdens de dagelijkse lichtperiode een verlichtingssterkte toe te passen van minimaal 150 lux en dagelijks een donkerperiode te hanteren van ten minste 6 uren bij een verlichtingssterkte beneden vijf lux. De lampen moeten zo worden opgehangen dat een gelijkmatige lichtverspreiding over de stal wordt bereikt en genoemde verlichtingssterkten op dierniveau worden gehaald.
Op de foto hierboven is duidelijk het verschil zichtbaar tussen de ouderwetse oranje HPS lampen en de heldere LED verlichting van Vocare Ledlight.
LED verlichting advies
Vocare Ledlight adviseert voor stallen met een nokhoogte van 6 meter en/of hoger LED klokarmaturen toe te passen. Deze high bay armaturen hebben een mooie spreiding zodat er een gelijkmatig lichtniveau ontstaat in uw stal. Highbays met speciale NANO coating zijn bijzonder geschikt in stoffige ruimtes.
Afhankelijk van de maatvoering kan worden bepaald welk wattage lichtbron noodzakelijk is om de gewenste lichtsterkte te realiseren.
Bijkomend voordeel van LED verlichting is dat de warmteafgifte van deze energiezuinige lampen veel minder is dan traditionele lampen. Dit is prettiger voor mens én dier!
